“İsim ve sıfat uyumu – Concordancia de nombres y adjetivos”
İSİMLER:
- Cinsiyet:
1- Cinsiyeti erkek olan insan ve hayvan isimleri her zaman “masculino” kategorisinde ve cinsiyeti kadın olan insan ve hayvan isimleri de her zaman “femenino” kategorisinde yer almaktadır.
Masculino: el hombre (adam), el caballo (erkek at), el gato (erkek kedi), el profesor (erkek profesör)
Femenino: la mujer (kadın), la yegua (dişi at), la gata (dişi kedi), la profesora (bayan profesör)
2- “-a” ile biten isimler genellikle “femenino” kategorisine girer.
la ventana (pencere), la película (film), la casa (ev), …
Bazı istisnalar: el problema (problem), el idioma (dil), el tema (konu), el sofá (kanepe), …
3- “-o” ile biten isimler genellikle “masculino” kategorisine girer.
el cuaderno (defter), el bolso (çanta), el libro (kitap), …
Bazı istisnalar: la mano (el), la radio (radyo), la foto (fotoğraf), la moto (motosiklet), …
4- Sessiz bir harf ile veya “-e” ile biten isimler iki kategoriye de girebilir.
el hotel (otel), el lápiz (kurşun kalem), la lección (ders), la clase (sınıf), …
5- İsimlerin önündeki belirteç/artikeller de ismin cinsiyetinin anlaşılmasında ipucu olarak kullanılabilir.
el cuaderno, el mapa (harita), la ventana, la mano, los temas, las fotos, un hombre, una mujer, un día (gün), unos días, unos motos.
- Cinsiyet formları: İki cinsiyet için de kullanılabilen isimlerin değişimi
1- “Masculino” kategorisindeki “-o” ile biten isimlerin sonu -> “-a” ile değiştirilir.
el maestro (erkek öğretmen) – la maestra (bayan öğretmen)
2- Sessiz bir harf ile biten isimlerin sonuna “-a” eklenir.
el profesor (erkek profesör) – la profesora (bayan profesör)
- Çoğul formlar:
1- Aksansız bir sesli harf ile biten isimleri çoğul yapmak için, bu isimlerin sonlarına “-s” eklenir ve çoğul artikeller kullanılır.
la mesa (masa) – las mesas (masalar)
2- Aksanlı bir sesli harf ile biten veya sessiz bir harf ile biten isimleri çoğul yapmak için, bu isimlerin sonlarına “-es” eklenir ve çoğul artikeller kullanılır.
la mujer (kadın) – las mujeres (kadınlar)
el profesor (erkek profesör) – los profesores (erkek profesörler)
el rubí (yakut) – los rubíes (yakutlar)
el jabalí (yaban domuzu) – los jabalíes (yaban domuzları)Bazı istisnalar: el café (kahve) – los cafés (kahveler), el sofá (kanepe) – los sofás (kanepeler), el papá (baba) – los papás (babalar), …
SIFATLAR:
Sıfatlar, birlikte kullanıldıkları isimlerin sayı ve cinsiyetleri ile uyumluluk gösterir.
El gato es blanco. (O erkek kedi beyazdır.)
La gata es blanca. (O dişi kedi beyazdır.)
- Femenino formları
1- Ulus, millet ve tabiiyetleri tanımlayan sıfatların ve “-an”, “-on” veya “-or” ile biten sıfatların dişil formları için, bu sıfatların sonlarına “-a” eklenir.
español (ispanyol [m]) – española (ispanyol [f]) , campeón (şampiyon [m]) – campeóna (şampiyon [f]), hablador (konuşkan [m]) – habladora (konuşkan [f]), …
2-Masculino ve femenino formları aynı olan sıfatlar:
a- Yukarıdakilerden farklı bir sessiz harf ile biten ya da “-e” ile biten sıfatlar.
amigo amable (sevecen arkadaş [m]) – amiga amable (sevecen arkadaş [f]), hombre capaz (becerikli adam) – mujer capaz (becerikli kadın), …
b- Ulus, millet ve tabiiyetleri tanımlayan “-a” veya “-í” ile biten sıfatlar.
el chocolate belga (belçika çikolatası) – la película belga (belçika filmi)
el sillón marroquí (fas koltuğu) – la casa marroquí (fas evi)