“De” Edatının Kullanımı – Uso de la Preposición “de”

İspanyolca’da “de” edatı, farklı anlamlarına göre farklı kullanım alanlarına sahiptir. Kullanıldığı yere göre sahiplik bildirebilir, “-den, -dan” anlamına gelebilir veya bir şey hakkında konuşulduğunu belirtebilir. Farklı anlamlara sahip oluşu, “de” edatının kullanımında da bazı hatalar yapılmasına sebep olmaktadır. “De” edatının hangi durumlarda nasıl kullanıldığını aşağıdaki açıklamalardan görebilirsiniz:

1- SAHİPLİK

Sahiplik belirtirken kullanılır:

El libro de Ali (Ali’nin kitabı)
Esta es una canción de Tarkan. (Bu Tarkan’ın bir şarkısıdır.)

2- KÖKEN

“-den, -dan” anlamında köken belirtirken kullanılır:

Soy de Turquía. (Ben Türkiye’denim.)

3- ZAMAN

Spesifik veya genel bir zamana işaret etmek üzere bazı zaman bildirimlerinde kullanılır:

No duermo de noche. (Gece uyumam.)
De la noche (Gece[leyin] (spesifik bir zamana işaret ederken))
De la mañana (Sabah)
De la tarde (Öğlen)
Son las diez de la noche. (Saat gece 10.)

Spesifik olmayan zamanlar için ise “por” edatı kullanılır:

Siempre leo el periódico por las mañanas. (Gazeteyi her zaman sabahları okurum.)

4- OLAY

Yaşanan bir olayın neden meydana geldiğini ifade ederken kullanılır:

Siempre fracasa de no estudiar. (Her zaman çalışmamaktan kaybediyor.)

5- MATERYAL

Bir şeyin neyden meydana geldiğini belirtirken kullanılır:

Quiero un arillo de oro. (Altın[dan] bir yüzük istiyorum.)

6- KARAKTERİSTİK

Bir nesnenin veya şahsın karakteristik bir özelliği ifade edilirken kullanılır:

Este coche es de buena calidad. (Bu araba çok kaliteli[dir].)Merve es una persona de confidencia. (Merve, güven duygusu yüklü bir kişidir./Merve, bir güven insanıdır.)

7- İÇERİK

Bir nesnenin içeriğinden bahsederken kullanılır:

Una taza de café (Bir kupa kahve)

8- İLİŞKİ/BAĞLANTI

Bir ilişkiyi veya bağlantıyı göstermek için kullanılır:

Ankara es la capital de Turquía. (Ankara, Türkiye‘nin başkentidir.)
Soy la hija del presidente. (Ben başkanın kızıyım.) [del = de el]

9- BÜTÜNÜN BİR PARÇASI

Bir nesnenin, bir bütünün parçası olduğundan bahsederken kullanılır:

¿Puedo tomar un trozo de pan? (Bir parça/dilim ekmek alabilir miyim?)

10- BAŞLIK/KONU/ALAN

Dönüşlü Zamirlerle Birlikte Kullanılan Fiiller – Verbos con Pronombres Reflexivos

Dönüşlü zamirlerle kullanılan fiiller konusu, İspanyolca’da sık sık karşımıza çıkan bir konudur. Dönüşlü zamirlerle kullanılan fiiller genellikle, eylemi yapan kişinin, eylemden doğrudan etkilendiğini gösterir. İstisnaları bulunmakla birlikte, dönüşlü fiiller, mastar hâlindeki fiillerin sonunda “-se” zamirinin bulunması ile anlaşılabilir.

Birkaç klasik örnek ile dönüşlü fiillerin kullanım amacı ve dönüşsüz hâlleri ile aralarındaki ince fark daha iyi anlaşılabilir.

Örneğin;

🔊 BAÑAR: banyo yap(tır)mak
🔊 BAÑARSE: banyo yapmak (kendisi/ni)

🔊 BAÑAR > Ella baña el perro. (O, köpeğini yıkıyor.)
🔊 BAÑARSE > Ella se baña. (O, banyo yapıyor.)

Görüldüğü gibi, dönüşlü bir zamir ile kullanıldığında, eylem, doğrudan eylemi yapan kişiyi etkileyebiliyor. Diğer türlü ise, bunun dönüşlülük konusu ile bir bağlantısı bulunmuyor.;

🔊 DORMIR: Uyumak
🔊 DORMIRSE: Uykuya dalmak

🔊 IR: Gitmek
🔊 IRSE: (Bir yerden) ayrılmak

🔊 LEVANTARSE – ¿A qué hora te levantas en vacaciones? (Tatildeyken saat kaçta kalkarsın?)
🔊 DORMIRSE – ¿A qué hora te duermes generalmente? (Genellikle saat kaçta uyursun?)
🔊 LLAMARSE – ¿Cómo se llama ese chico? (O çocuğun adı ne?)

KULLANIMI

1- Bazı fiiller dönüşlü zamirler ile birlikte kullanılarak çekimlenirler (me, te, se, nos, os):

bañarse (banyo yapmak)
levantarse (yataktan kalkmak, ayağa kalkmak)
acostarse (yatmaya gitmek, uzanmak)
dormirse (uykuya dalmak)